Podział feromonów ze względu na ich przeznaczenie

Feromony to związki chemiczne, które także ulegają podziałowi według wielu kryteriów. Można wyszczególnić je pod względem efektu, właściwości czy sposobu działania. My przedstawimy Ci ich klasyfikację, biorąc pod uwagę najistotniejsze (naszym zdaniem) kryterium – funkcję. 

Rodzaje feromonów uporządkowane pod względem ich przeznaczenia. Pragniemy zauważyć, że ten podział obowiązuje przede wszystkim w świecie zwierząt.

    1. Feromony płciowe

Feromony płciowe wykorzystywane są procesie nawiązywania z partnerem gry wstępnej prowadzącej do kopulacji i zapłodnienia – nawet wśród zwierząt. Feromonami płciowymi mogą być różne związki chemiczne, w tym:

• kwasy karboksylowe,
• aldehydy,
• fenole,
• alkohole,
• węglowodory,
• związki aromatyczne i alifatyczne.

Feromony niwelują problemy związane z kojarzeniem partnerów oraz synchronizują czynności prowadzące do kopulacji. Występują u ssaków, owadów, zwierząt wodnych i  gadów.

    2. Feromony obronne

Feromony obronne są związkami wywołującymi same negatywne odczucia – ból, wstrząs, paraliż, a nawet śmierć. Stąd ich nazwa – służą do obrony, więc mają odstraszać, a nie przyciągać. Związki te zazwyczaj nie są przeznaczone dla osobników tego samego gatunku, dlatego też nie zalicza się ich do tradycyjnych feromonów. Feromony obronne występują np. w jadzie mrówek.

    3. Feromony znaczące terytorium

Feromonów znaczących terytorium używa się do oznakowywania granic miejsca zamieszkania bądź polowania. Stosowane są przez owady i ssaki drapieżne, które wydzielają granice terenów za pomocą związków chemicznych znajdujących się w moczu. Do feromonów znaczących terytorium wykorzystywanych przez owady zalicza się węglowodory alifatyczne i terpenoidy.

    4. Feromony agregacyjne

Celem feromonów agregacyjnych jest zgromadzenie osobników jednego gatunku w miejscu, w którym zostały one wydzielone. Wszystko po to, by zwabić potencjalnych partnerów seksualnych, dostarczyć informacje o znalezionej żywności czy też powiadomić o odkryciu miejsca idealnego do założenia kolonii. Feromony agregacyjne są jednymi z najtrwalszych.

     5. Feromony rozpraszające

Zadaniem feromonów rozpraszających jest utrzymywanie osobników tego samego gatunku w określonej odległości od siebie po to, by zapobiec ich rywalizacji o żywność, partnerów seksualnych czy miejsce składania jaj. W przeciwnym razie może dojść do wielu niepotrzebnych walk na tym tle.